Korona salgınında özel sektörde çalışan engelliler ve kronik hastalığı olan kişiler ne yapacak?
Sosyal medya hesaplarımıza ve mail olarak gelen sorulara istinaden özel sektörde çalışanlara ilişkin görüşümüzü yazıyoruz.
bundan önce çeşitli doğal afetlerde ve hava muhalefeti nedeni ile kamuda çalışan engellilere idari izinler veriliyordu özel sektörde çalışan engellilerin ve kronik rahatsızlı olanların seslerine kulak tıkanıyordu. İşverenlerde açıkçası bu durumu çok umursamıyorlardı.
Korona vakasının ilk defa ülkemize göründükten sonra yine sadece kamuda çalışanlar için 2020’2 sayılı 13.03.2020 tarihli Cumhur Başkanlığı tarafından genelge yayınlanarak engellilere ve kronik hastalığı bulunanlara idari izin verilmiştir. Risk gurubunda olan özel sektör çalışanları unutulmuştur.
Korona salgını sürecinde öncekilerden farklı olarak; İç İşleri Bakanlığı 65 yaş üstü ve kronik hastalığ bulunanlar için sokağa çıkma yasağı getirdi.
Peki aktif yaşam içersinde yer alan ve şu anda marketlerde hastanelerde ve fabrikalarda çalışan sağlık bakanlığ genelgesine göre riskli gurupta yer alan sokağa çıkma yasağıda olan engelliler ve kronik hastalığı olanlar nasıl izinli olacak.
Salgından etkilenen işletmeler için gükümet tarafından destek paketi açıklanmıştır.
Kırizden etkilenen işletmelere işsizlik fonundaki kısa çalışma ödeneğinden destek verilmesi ön görülmektedir.
Kırizden etkilenmeyen hatta işi artan (market) gibi sektörlerde çalışan müşteri ile doğrudan iletişim kuran riskli gurupta olan engelliler kendilerini nasıl koruyacak.buraya kadar özel sektörde çalışan engelli bireylerin yaşadıklarını sizlere anlattık elbette çözüm önerilerimize sunacağız.
Öncelikle devletin yükümlülüklerinden ve yasal zorunluluklarından başlayalım.
BM Engelli hakları sözleşmesinin 11. Maddesi RİSK DURUMLARI VE İNSANİ AÇIDAN ACİL DURUMLAR da alınacak tedbirlere ilişkin; 27. Maddesinde ise engellilerin istihtama katılımını ve sürdürülmesine ilişkin tedbirler alınmasını belirtmektedir .
Türkiye BM Engelli Hakları Sözleşmesini 5825 nolu kanunla onaylayarak iç hukuk haline getirmiştir; dolayısı ile devlet yukarıdaki tedbirleri almalıdır.
İç hukukumuz açısından baktığımızda Ana Yasamızın, 61. Maddesi korunması gerekenlere ilişkin, 49. 50. Maddeleri çalışma yaşamına ilişkin, hususları belirtmekte ve burada engellilere özel hükümler bulunmaktadır.
2010 yılında Ana Yasamıza eklenen bir madde ile engellilerin lehine yapılacak düzenlmeler içi pozitif ayrımcılık maddesi eklenmiştir.
Kanunlar açısından değerlendirdiğimizde 5378 nolu engelliler kanunun 14. Maddesi engellilerin işe yerleştirilmesi ve çalışma usullerinde dikkat edilecek hususları belirtmektedir.
3960 nolu kalıtsal hastalıklarla mücadele kanunun 1. Maddesi kalıtsal hastalıklı kişilerin tedavisine korunmasına ilişkin hükümler taşımaktadır.
BM engelli Hakları Sözleşmesinde , Ana Yasada ve Engelliler Kanunda hizmet sunum esnasında ayrımcılığı yasaklayan maddelerde bulunmaktadır.
Gerekli görülen hallerde kamu da çalışan engelliler idari izinli verilerek hava koşulları yada salgınlardan görecekleri zararlar aza indirgenmesi önlenmektedir. Devlet idari izin vererek kamuda çalışanları koruken özel sektör çalışanlarına yönelik bir tedbir almamsı ayrımcılık olmuyormu?
Ayrımcılık, sadece engelliler ile engelsizlerin eşitlenmesi değil farklı durumlardaki bireylerin eşit haklardan yararlanması gerekmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığına göre Korona salgını sürecinde engelliler ve kronik hastalığı olan kişiler risk altındadır. Devlet bu riskli gurubu eşit bir şekilde koruması gerekmektedir.
Bu kadar yazdık peki bu nasıl sağlanabilir:
Korona salgınından etkilenen işletmeler için kısa çalışma ödeneği gündeme gelmiştir. Burada çalışanların riskinden ziyade işletmenin etkilenmesi esastır.
özel sektörde yaklaşık 100 bin engelli çalışmaktadır. Özel sektörde çalışan bütün engellileride kapsayan bir paket hazırlanabilir. kaynağ ise İş Kanunun 30. maddesine göre engelli çalıştırmayanlara, aynı kanunun 101 maddesine göre kesilen cezalardan oluşan fondan karşılanabilir.
Burada yapılacak bir düzenleme ile kamuda engellilere idari izin verilmesi halinde özel sektör çalışanlarınada izin verilerek eşitlik sağlanmış olur. Söz konusu düzenleme yapılması halinde izin ödemesini fondan karşılanacağından işverenlerde bir zarara uğramayacağı için engellilere gerekli izinleri vereceklerdir.
Bu düzenleme için önce özel sektörde çalışanlar olmak üzere bütün engelliler destek vermelidir.
Sürdürülebilri bir engelli istihtamı sağlamak hepimizin görevi.
Biz Engelli Yaşam Çözümleri Danışmanlığı Olarak; engellilerin sorunlarınıda çözümlerinide biliyoruz.
Sizde eğer engellilerin sorunlarının çözümü yolunda çalışmalar yapacak projeler gerçekleştirmek isterseniz; biz profesyonel olarak sizin çözüm ortağınız olabiliriz.